دلایل وقوع جرم سرقت در جامعه 1

چکیده :
جرم سرقت مورد نکوهش همه ی قوانین و ادیان است که در اعصار گذشته تا به حال مجازات های متفاوتی برای آن مقرر ساخته اند در سوره ی مائده آیه شریفه ی 38 قطع دست دزد را مقرر فرموده است در جایی که می فرماید «السارق السارقه فاقطعوا ایدیهما جزاء بما کسبا نکالاً من الله و الله عزیز حکیم» دست مرد و زن دزد را به کیفر عملشان ببرید این عقوبتی از جانب خداست که برای آنان مقرر داشته و خدا مقتدر و داناست. از آنجایی که اموال شخصی و دولتی همواره در معرض سرقت سارقین قرار داشته و دارد این مختصر به توضیح این جرم اختصاص یافته امید است مورد توجه قرار گرفته و مفید فایده باشد.
مقدمه
همه انسانها، فطرتی پاک خلق شده و پس از تولد در دوران اولیه زندگی، پاک و معصومند و این تا زمانی است که توسط شرایط خاص به سمت اشتباه نروند ، شراط فردی مثل خصوصیات رفتاری و ذاتی هر شخصو یا به چگونگی محیط اجتماعی و اقتصادی و تربیتی و فرهنگی آنها بستگی دارد از سوی دیگر هیچ مجرمی از مادر خود مجرم و تبهکار زاده نشده است، بنابراین توجه به این واقعیت ضروری بنظر می رسد که جرم و جنایت یا بعبارت بهتر بیماریهای اجتماعی مانند بیماری های جسمی مسری هستند و اگر قبل از ایجاد انگیزه وقوع جرم بفکر اصلاح و از بین بردن علل ارتکاب جرم نیافتند ممکن است به دیگران نیز سرایت کند که عواقب سنگین و غیر قابل جبرانی در پی دارد بصورتی که: بر اثر ازدیاد جرم وجنایت قدرت کنترل در جامعه هر روز ضعیف تر و بالطبع بر مقدار مجرمین افزوده می گردد و در نهایت حتی بر قوانین منطقه ای و کلان هم در طولانی مدت تاثیر خواهد گذاشت.
در تمامی دوره های تاریخی جامعه انسانی ، مواجه با دردها و آسیب های ناشی ناهنجاری ها بوده که در هر عصری شکل خاصی پیدا کرده و نوع برخورد با آن هم گوناگون بوده است ، در عصر ما بدلایلی چون افزایش فاصله ی طبقات اجتماعی، جنگ، عدم توجه به جنبه معنوی انسان، ستی و تزلزل ارکان اخلاقی، سقوط خانواده، گسترش مکاتب مادی و پوچ گرائیها و لذت طلبی ها و بالاخره عدم توان کنترل زمامداران توسعه بیشتری یافته است که از دید بسیاری از جامعه شناسان امیدی به اصلاح اوضاع آینده نیست مگر اینکه تحولی ناشی از روشنگریها و ارشادات سازنده در جامعه رخ دهد وجود چنین اندیشه هایی، صاحبنظران را به تلاش و تکاپو وا داشته است که در سایه بررسیهای علمی، ریشه و انگیزه های اینگونه دردها را کشف کرده و راههایی برای پیشگیری و درمان ارائه کنند.
اصل اینست که در جامعه انحرافی پدید نیاید و در صورت پدید آمدن،‌ مزمن نگردد که در آنصورت امکان ریشه کن کردن آن بسادگی مسیر نخواهد شد. گاهی هسته اولیه انحرافی در جامعه گذارده شده و مسئولان با نظر بی اهمیتی به آن می نگرند ولی در اندک زمانی شیوع و گسترش یافته و جامعه را دچار آسیب و بحران می کند که این مسئله در رابطه با جوانان بیشتر قابل توجه است زیرا که از هر نظر این پتانسیل را دارند که چیزی نوع و فرا اجتماعی را با توان جسمی و روحی که دارند با سرعتی بسیار زیاد در کمترین زمان در جامعه کشف و عملیاتی و پیاده سازی کنند. 

در حیات اجتماعی نظام اسلامی در هر حال پیشگیری از وقوع انحراف و جرم را مقدم بر اصلاح می داند و نظارت فرد به فرد را مهمترین راه حل پیش بینی میکند (امر به معروف و نهی از منکر)
از طرفی بودجه هائی که در هر جامعه ای صرف نگهداری،‌نگهبانی،‌ تغذیه،‌ بهداشت،‌ پوشاک و... مجرمین در زندانها و ندامتگاه ها و مراکز بازپروری می شود اگر از ابتدا صرف آموزش و تربیت صحیح آنها شود، جامعه از مجرم خالی و در عوض نیروی انسانی آموزش دیده و با فرهنگ اماده به کار جایگزین میشود پس می توان گفت اکثر افراد مجرم زندانها از ناآگاهترین مردم هستند که از امکان آموزش و خصوصا پرورش و تربیت صحیح محروم بوده اند.
در مورد شناخت جرم یا انحرافات و علل بوجود آورنده آن نظرات و دیدگاه های مختلفی از سوی صاحبنظران و کارشناسان مطرح گردیده اما بدلیل آنکه عوامل اجتماعی انحرافات،‌ترکیب و پیچیدگی های زیادی دارند نمی توان آنها را تنها از یک دیدگاه بررسی کرد بلکه می بایست بصورت عمقی مورد توجه و بررسی قرار داده و سعی کرد علل گوناگونی که باعث ارتکاب اینگونه اعمال می شوند را مورد تجزیه و تحلیل قرار داده و راه حلی درست برای جلوگیری از تکرار آنها ارائه نمود.
جرم و جنایت و انحرافات مانند سایر بیماریها نسبی بوده و تابع زمان و مکان است مثلا سقط جنین در برخی جوامع جرم است درصورتی که در کشوری مانند هند نه تنها جرم نبوده بلکه به آنها جایزه هم می دهند
سرقت یکی از جرایم مهم جوامع و عملی است که تقریباً در تمامی کشورها دیده می شود. این جرم در گذشته های دور نیز وجود داشته و به اشکال مختلف صورت می گرفته است اما موضوعی که از ابتدای پیدایش سرقت تاکنون ثابت مانده، زشتی و مذموم بودن ماهیت آن است که همواره با مرتکب این جرم برخورد و مقابله شده است.ازاین رو در این نوشتار به عوامل مؤثر در سرقت و آثار و پیامدهای آن می پردازیم.

تعریف سرقت:

تعریف سرقت : برای سرقت تعریف های متعددی ارائه شده است که برخی از آنها عبارتند از :
برداشتن چیزی از دیگری بدون اطلاع ورضایت او
گرفتن و بردن مال و پول کسی به زور یا مگر و فریب و بالاخره از نظر قانون سرقت تنها وقتی موجود است که شی ء موضوع جرم بدون آگاهی و برخلاف میل صاحبان آن از تصرف دارنده قانونی آن به تصرف عامل جرم در آید .لازمه آن گرفتن ، برداشتن و کش رفتن است .
برای سرقت تعریفهای متعددی ارائه شده است که به برخی ازآنها اشاره می شود.
ربودن خدعه آمیز مال غیر
برداشتن چیزی از دیگری بدون اطلاع ورضایت او
گرفتن وبردن مال وپول کسی به زور یا مکروفریب
ربودن متقلبانه شیء به دیگری
وبالاخره ازنظر قانون سرقت تنها وقتی موجود است که شیء موضوع جرم بدون آگاهی وبرخلاف میل صاحب آن تصرف دارنده قانونی آن به تصرف عامل جرم درآید لازمه آن گرفتن ،برداشتن وکش رفتن استآثار و پیامدهای سرقت
امروزه به لحاظ پیچیدگی روابط اجتماعی و وجود رابطه اجتناب ناپذیر در زندگی شهروندان، سرقت نه تنها شخص مالباخته، بلکه به موازات آن امنیت جامعه را نیز متزلزل می‏کند و انگیزه کار و تلاش و سرمایه‏گذاری را از بین می‏برد. سرقت موجب افزایش هزینه‏های تولید می‏شود و بخش‏های زیادی از بیت المال و سایر امکانات کشور باید صرف پیشگیری از سرقت و مبارزه با تبهکاران و سارقان، اداره زندان‏ها، تأمین زندگی خانواده‏های زندانیان و غیر آن شود، که آثار زیانبار آن بر مصرف کننده‏ها و شهروندان تحمیل و اضطراب و نگرانی دامنگیر خانواده‏ها می‏شود و از لحاظ سیاسی، امنیت داخلی مخدوش شده و موجبات نارضایتی و اعتراض مردم را فراهم می‏کند.
اما قبل از شناسائی یا علت یابی رفتارهای به برخی از اصطلاحات و مفاهیم اینگونه اعمال اشاره می شود
مفهوم هنجارهای اجتماعی یکی از مفاهیمی است که باید در جامعه مشخص و روشن باشد این مفهوم چگونگی رفتارها و روابط اجتماعی را معیین می کند و کنشهای تقریبا یکسان و لایتغیر انسانی را مشخص می کند و محدودیتهای نیز در زمینه رفتار انسانها بوجود می آورد و بطور خلاصه رفتارهای خلاف هنجارها را نابهنجاری،‌ و فرد مرتکب آن را کجرو می نامند.
مفهوم جرم و بزه و خلاف نیز از جمله مفاهیمی است که در رابطه با اعمال انحرافی مطرح و علت یابی می شود. خلاف در اصطلاح حقوقی به اعمالی گویند که مقررات و قوانین کشور آنرا منع نموده و خلافکار سزاوار تنبیه و سرزنش می باشد و حال آنکه بزهکار یا مجرم کسی است که مرتکب عملی می شود که بر طبق قانون برای آن مجازات تعیین گردیده است
علل و انگیزه های سرقت:
در بررسی علل وانگیزه های سرقت می توان از عوامل متعددی ( فردی) نام برد که به اختصار عبارتند از :

1- عوامل ذهنی ، مانند هوش زیاد وکم ، استعدادهای فردی ونظایر آن
2- سن ، بی شک تقسیم بندی انواع سرقت برحسب سارقان متعلق به گروههای سنی مختلف ، متفاوت است تا جایی که برای مثال می توان گفت ، بسیاری از آنچه بزرگسالان در رفتار کودکان دزدی می نامند از نظر روانشناسان کودک ممکن است صرفا" کنجکاوی باشد.
3- جنس ، چون بطور معمول قدرت بدنی زن از مرد کمتر است یا به تعیبر زیست شناسان مرد بیش از زن قدرت تحرک دارد بنابر این موارد ارتکاب سرقت ، مخصوصا" سرقت هایی که به طریقی با قدرت و تحرک بدنی ارتباط دارد بین دوجنس متفاوت خواهد بود .
4- وضعیت بدنی ، زشتی وزیبایی ، نقص عضو ، بلندی و یا کوتاهی بیش از حد ممکن است ازعوامل
موثر در ارتکاب انحراف باشد اما آنچه بیش از همه در این پدیده (سرقت ) تاثیر دارد ، عوامل روانی - عاطفی است که به اختصار به شرح هر یک می پردازیم .
عوامل وانگیزه های روانی - عاطفی سرقت :
1- فقر عاطفی ، از عوامل فردی سرقت است . کودکان که از اختلالات عاطفی شدید رنج می برند ، معمولا" در خانوا ده هایی رشد یافته اند که در اثر طلاق از هم پاشیده شده ویا والدین تربیت مناسبی را برای فرزندان در نظر نگرفته اند ، مرگ یکی از والدین وتبعیض بین فرزندان ، حالتهایی چون انزواطلبی ، افسردگی واختلالات رفتاری در کودکان به وجود می آورد واین عوامل به نوبه خود ارتکاب جرم را تسهیل می کند .
2- ناکامی ، وقتی انسان میل دارد به هدفی برسد بعلت برخورد با مانع یا موانعی چند به آن هدف دست نمی یابد ، می گوئیم در او ناکامی ایجاد شده است . برخی روانشناسان معتقدند که شیوع فراوان سرقت ودیگر تبهکاری ها در میان گروههای فقیرتر وافزایش آن در دوران سختی وتنگدستی را باید واکنشی در برابر ناکامی دانست ، وقتی میان امیال شدید ما وهدفهایمان سدهای ناشکستنی وناگستنی حایل باشد در آن صورت با ناکامی وتعارض وتنش مواجه می شویم .
3- حسادت ، حسد آرزوی زوال نعمت برای دیگران است . گاه فرد با توجه به عدم امکان دستیابی به موقعیت ومنزل دیگران رشک وحسد می برد وچون نمی تواند به مانند صاحبان اموال مالک آنها شود ، دست به دزدی می زند.
4- تجربه های دوران کودکی ، حوادث تلخ دوران کودکی ممکن است ، از فرد شخصیتی جامعه ستیز بسازد که در بزرگسالی اورا به اعمال ضد اجتماعی سوق دهد .
5- پر خاشگری ، پرخاشگری یک نوع واکنش روانی است . فرد به وسیله پرخاش واعمال ضد اجتماعی می خواهد ناکامی خویش را جبران کند اگر چه معمولا" این واکنش موقتا" اورا ارضاع می کند اما نه تنها کمکی به رفع ناکامی اش نخواهد کرد بلکه ناکامی های جدید دیگری را نیز بوجود خواهد آورد .
6- خودنمایی ، برخی از جوانان برای نشان دادن صفت کله شقی وجرات حادثه جویی که برای آنها بسیار ارزشمند است ، به بزهکاری روی می آورند و ظاهرا" مصرف مواد مخدر یا دست زدن به سرقت برای یک جوان اورا در چشم همگنانش کسی می سازد وبدین وسیله نیاز به تعلق خاطر گروهی خود را برآورده می سازد.
علل وانگیزه های روانی،عاطفی سرقت را می توان بشرح زیر برشمرد:
1- فقر عاطفی: فقر عاطفی از عوامل فردی سرقت است کودکانی که از اختلالات عاطفی شدید رنج می برند معمولا درخانواده هایی رشد یافته اند که دراثر طلاق ازهم پاشیده شده یا والدین تربیت مناسبی را برای فرزندان درنظر نگرفته اند. مرگ یکی از والدین وتبعیض بین فرزندان حالتهایی چون انزواطلبی ،افسردگی واختلالات رفتاری درکودکان بوجود می آورد واین عوامل به نوبه خود ارتکاب جرم را تسهیل می کند .
"رابرت مرتن" درنظریه بی هنجاری خود می گوید که افراد هرجامعه یک سلسله هدفهای پذیرفته شده فرهنگی را دنبال می کنند که برای نیل به یک سلسله ابزار ووسایل نیاز دارند هنگامی که افراد به شیوه های مشروع ازرسیدن به هدفها یا وسایل حصول به آن هدفها مایوس شوند به نوآوری،یا طغیان وشورش دست می زنند زیرا وقتی درجامعه بر هدفهایش بیش از حد تکیه شود ووسایل رسیدن به این هدفها نادیده انگاشته گردد وقوع سرقت قابل پیش بینی است چون سرقت نوعی نوآوری دررسیدن به هدف تلقی می شود.
2-ناکامی: ناکامی یا محرومیت اصطلاحی است که درزمینه شکست درارضای تمایلات بکار می رود ومراد ازآن عدم امکان نیل به هدف است.وقتی انسان میل دارد به هدفی برسد ولی به علت برخورد با مانع یا موانعی چند به آن هدف دست نمی یابد می گوییم درآن ناکامی ایجاد شده است ."دولارد ودوب" معتقدند که شیوع فراوان سرقت ودیگر تبهکاریها درمیان گروه های فقیرتروافزایش آن.وقتی میان امیال شدید سرقت ودیگر تبهکاریها درمیان گروه های فقیرتروافزایش آن.وقتی میان امیال شدید ما وهدفهایمان سدهای نا شکستنی ونا گذشتنی مثل جوانی که درخانواده ای فقیر وبی چیز تولد یافته ودرکودکی محبت ندیده وسالها مورد بی مهری وبی توجهی واقع شده احتمالا دربزرگی به غارتگری اموال دیگران دست می زند واین امر برای او رضایت خاطری را فراهم می آورد که همواره درجستجوی آن بوده است.
3-حسادت : حسدآرزوی زوال نعمت برای دیگران است گاه فرد با توجه به عدم امکان دستیابی به موقعیت ومنزلت دیگران رشک وحسد می برد وچون نمی تواند به مانند صاحبان اموال مالک آنها گردد دست به دزدی میزند.پریچارد می گوید تمایل به دزدی گاه یکی ازخصوصیات جنون اخلاقی است وگاه اگر هم تنها خصوصیت آن نباشد با ارزشترین آنهاست.
4-تجربه های دوران کودکی : حوادث تلخ دوران کودکی ممکن است ازفرد شخصیتی جامعه ستیز بسازد که دربزرگسالی اورا به اعمال ضد اجتماعی سوق دهد چنین فردی دارای کجروی های چندی است وازجمله اذیت وآزار دیگران ونیز سرقت اموال آنها لذت می برد زیرا وقتی دست به چنین کاری می زند گمان می کند انتقام خود را از دنیای بی رحم گرفته است.
5-احساس نا امنی: وضعیت مغشوش خانواده،ستیز و... اختلاف بین پدر ومادر ورفتار خشونت آمیز والدین ازعلل مهمی است که جوان را دچار نگرانی وناامنی کرده درخود فرو می برد وبه کناره گیری ازدیگران به ویژه پدر ومادر می کشاند جوان درچنین شرایطی رابط خود را با والدین گسسته ،گاه در نتیجه فشار یا خواست درونی ناچار می شود برای ارضای نیازهای مادی ومعنوی خود یا برای انتقام گرفتن از والدین بخاطر محدودیتها وسختگیریهای نابجای آنها دست به سرقت بزند.
6-خود نمایی: برخی ازجوانان برای نشان دادن صفت کله شقی وجرات حادثه جویی که برای آنها بسیار ارزشمند است به بزهکاری روی می آورند وظاهرا مصرف مواد مخدر یا دست زدن به سرقت برای یک جوان اورا در چشم همگانش کسی نمی سازد ازاین رو فرد با موقعیتهای مساعدی برای ارتکاب جرم روبرو می گردد وبه دزدی وغارت اموال دیگران دست می زند واموال مسروقه را با افتخار دراختیار دیگر دوستان می گذارد وبدین وسیله با ایفای چنین نقشی نیاز به تعلق خاطر گروهی خود را برآورده می سازد.
7-محبت زیاد: زیاده روی درمحبت نیز مانع رشد وتکامل شخصیت کودک می گردد کودکان نازپرورده که درمحیط خانواده تمام توقعات وخواسته هایشان بدون چون وچرا انجام می گیرد دراجتماع نیز انتظار دارندتمام آرزوهای آنان به زودی برآورده شود درصورت عدم توفیق وروبرو شدن با شکست تصور می کنند که همه برعلیه آنان قیام نموده عداوت دارند درنتیجه ترسو،خودخواه،پرمدعاوپرتوقع بوده با قبول عضویت درباندهای مختلف سرقت،می خواهند ازجامعه انتقام بگیرند.
ب:علل اجتماعی - اقتصادی
1-فقر مادی: فقر و محرومیت مادی را شاید بتوان گفت از مهمترین عوامل به وجود آورنده سرقت است.
2-فقر فرهنگی: نقش اساسی در ایجاد جرم دارد.سارقان اکثراً کم سوادند و در اثر فقدان امکانات رشد فکری برای چیشرفت و ترقی خود از شیوه های دیگر فرهنگی بهره می برند.
3-شهرنشینی و سکونت در محل های جرم خیز
4-معاشرت با دوستان ناباب: رفتار مجرمانه مانند هر نوع رفتار دیگری آموختنی است.از این رو داشتن دوستان ناباب و تاثیر معاشرت با آنها در کشیده شدن فرد به سوی سرقت نقش اساسی دارد.
5-بیکاری: عامل مهمی در ایجاد فقر است و فقر هم نقش مهمی در سرقت دارد.
تبیین عناصر جرم سرقت :
همانطور که میدانیم هر فعل مجرمانه باید دارای سه رکن اصلی باشد که نقص در هر یک از این ارکان باعث متزلزل شدن فعل مجرمانه میگردد. این سه رکن عبارت هستند از :
1-رکن مادی 2- رکن معنوی یا روانی 3- رکن قانونی
عناصر تشکیل دهنده جرم سرقت :
1-عنصر قانونی جرم سرقت :
در قانون سال 1304 مواد 222 تا 230 قانون کیفر همگانی این موضوع مطرح بود وهمین مواد در سال 1352 نیز تکرار شد. در حال حاضر مواد 197 تا 203 قانون مجازات اسلامی مصوب سال 1370 ومواد 651 تا 677 قانون مجازات اسلامی موصب سال 1375 به این موضوع می پردازد.
2-عنصر مادی :
عنصر مادی جرم سرق از چند جزء تشکیل شده است: اول: فعل مرتکب دوم: موضوع جرم سوم: تحقق مجرمانه فعل سرقت در خارج
3-عنصر معنوی:
عنصر معنوی عبارت است از:
الف:همان قصد و عمد در ربودن می باشد که یعنی عمل ربایش را باید با قصد انجام دهد.
ب: قصد نتیجه یا سوء نیت خاص که همان تصمیم بر بردن مال دیگری است.
ج: علم وآگاهی نسبت به اینکه مال متعلق به دیگری است.
د: در سرقتهای حدی گذشته از سه جزء یاد شده در عنصر معنوی، جزء چهارمی نیز وجود دارد وآن عبارت است از علم وآگاهی به حرام وغیر قانونی بودن سرقت. بنابراین می توان مدعی شد که در سرقت های غیر حدی فقط شبهه موضوعیه رافع مسئولیت است لکن در سرقتهای حدی هم شبهه حکمیه وهم شبهه موضوعیه رافع مسئولیت می باشد.
عنصر زمان بر وقوع سرقت
سرقت در سالهای مختلف، در زمان جنگ، بحرانهای اقتصادی، شب یا روز، فصول چهار گانه، روزهای هفته و ساعات شب و روز.هر یک از موارد مذکور در وقوع سرقت و میزان آن اثراتی دارد. جرم شناسان جنگ را درافزایش بزهکاریها مؤثر می دانند، چون جنگ سبب بحرانهای اقتصادی و کمبود کالاها می شود. در ایام سال نیز زمانهایی وجود دارد که نرخ سرقت نسبت به سایر زمانها متفاوت می شود؛ به عنوان مثال در کشورهای غربی، ماه ژانویه و در کشورمان در فروردین ماه، میزان سرقت بیش از سایر ماههاست.
در فصل زمستان، آمار سرقت اتو مبیل ( به علت طولانی بودن شبها9 و جیب بری (به علت پوشیدن کت و لباسهای سنگین) بیش از سایر فصلهاست.بیشتر سرقتها در شب و ساعات اولیه آن انجام می گیرد؛ سرقت از منازل خالی در ساعاتی است که تردد هنوز وجود دارد و سر و صدای احتمالی کمتر جلب توجه می کند. سرقت مغازه ها و مراکز تجاری عمدتا ً در شبها واقع می شود، به طوری که در سال 1366، 66 درصد از سرقتهای مغازه ها در شب هنگام صورت گرفته است.
عوامل مؤثر در سرقت
علل و عواملی که در سارقان مؤثر بوده و به نظر می رسد وقوع سرقت در جوامع، بستگی فراوانی به آنها دارد را می توان بر شرح زیر برشمرد:
1- عدم رعایت اصول اخلا قی، موازین سالم و ارزش های پذیرفته شده در مسیر زندگی
2- تنزل در ارکان خانواده به هر شکل و به هر علت و نبود کنترل و فقدان مراقبت لا زم از سوی والدین به ویژه در خانواده های پر فرزند و از هم پاشیده و نیز نبود والدین و بی کفایتی آنها
3- نیاز و فقر مادی و وجود احساس تفاوت و تبعیض و طلبکاری از جامعه در سارقان
4- تورم و نابسامانی اقتصادی از طریق ایجاد فقر اجتماعی، واداشتن افراد به کارهای کاذب و عدم تأمین حداقل معیشت
5- عدم تربیت صحیح و کامل، ناآگاهی و پایین بودن سطح شعور اجتماعی و فرهنگ در برخی خانواده ها
6- ضعف مبانی اعتقادی و عدم پایبندی و تبعیت از اصول مذهبی
7- بیماری ها و کمبودهای روانی
8- وجود نزدیکان و اطرافیان منحرف و مسائل منحرف کننده در محیط زندگی از جمله دوستان و معاشران ناباب
9- بیکاری و وجود خلأ فراوان در اوقات روزانه افراد
10- اعتیاد
11- عدم برخورد متناسب دستگاه های امنیتی با آسیبی که سارقان به اجتماع وارد می نمایند.
12- وجود خارجیان که کنترلی بر آنها نیست و جرایم مختلفی را مرتکب می شوند که سرقت و جرایم مواد مخدر در رأس آنهاست.
13- وجود عامل طمع و طمعکاری در همه سارقان
14- عوامل فردی همانند وضعیت ظاهری از نظر ساختار جسمی و توارث و مجموعه صفات اخلا*قی موروثی
15- عوامل محیطی همچون محیط جغرافیایی و آموزشی و محیط زندگی و خانواده
16- مهاجرت به واسطه مشکلا تی که برای مهاجر به وجود می آید و وی را به سمت انحراف سوق می دهد.
17- استفاده از مشروبات الکلی که باعث می شود انسان در حال مستی و در لحظه بی خبری به خطرناک ترین جرایم از جمله سرقت دست بزند.
18- قمار که سبب می شود قمار باز از فرط استیصال و برای جبران باخت خود به جرایم مالی از جمله سرقت روی آورد.
19- مسائل جنسی و ارتباط با محیط های فاسد در زندگی سارقان و کشش آنها به انحراف نقش مؤثر و قابل توجهی در این خصوص دارد.
20- مالخرها نیز نقش عمده ای در بروز سرقت دارند. آنها در واقع در یکی از مراحل سرقت_ که فروش اموال مسروقه است_ با سارقان همکاری می کنند و از این جهت انگیزه ای برای آنان فراهم می سازند. در صورتی که اگر مالخرها نباشند، انگیزه سرقت در سارق ممکن است به صفر برسد.
علل وانگیزه های سرقت
با بررسی ارزشها و هنجارهای جامعه و در ادامه بررسی دلایل بوجود امدن انحرافات در جامعه اینک به بررسی جرم سرقت و علل و عوامل بروز آن میپردازیم
بطور کلی سرقت و دزدی هم از لحاظ عرفی و هم از لحاظ قانونی به عنوان یک آسیب جدی محسوب می‌شوند. سرقت از باسابقه ترین جرایم بشری است که در جامعه های مختلف به شیوه های گوناگون دیده می شود.اما تنها چیزی که از بدو پیدایی و شکل گیری آن تاکنون ثابت مانده زشتی و مذموم بودن ماهیت آن است.
هر چند عوامل متعددی در بروز این مشکل شناخته شده‌اند، مثل فقر و بیکاری، اعتیاد و شیوه‌های تربیتی، اما باید توجه داشت مبانی شخصیت اهمیت ویژه در ارتکاب دزدی دارند.
این افراد معمولا از لحاظ رشد اخلاقی در سطح خیلی پایین و ضعیف هستند و بطور کلی ثبات و استواری و قدرت تحلیل و تفکر درباره پیامدهای رفتار خود را به قدر کافی ندارند.
در مباحث مربوط به علل دزدی، به علل تربیتی تأکید فراوان می‌شود. الگوهای رفتاری خود والدین، واکنش‌های آنها درباره دزدی‌های کوچک دوران کودکی، مسأله پول توجیهی و کمک به شناخت مسأله مالکیت در دوره کودکی در ارتباط نزدیک با رفتارهای دزدی بزرگسالی و نوجوانی دارند.
با گذشت زمان شیوه ها و روش های سرقت نوع اموال و اشیاء مسروقه و وسایل و ابزار مورد استفاده برای ارتکاب سرقت تغییر یافته به طوری که امروزه برخی از سارقان از آخرین تکنولوژی ها و تکنیک ها برای پیشبرد کار خود استفاده می کنند.به همین دلیل شیوه های مقابله و روش های برخورد با آنها متناسب با دگرگونی های سرقت متحول شده است.
سرقت در کودکان و نوجوانان
علت ارتکاب سرقت را جرم شناسان، روان شناسان، روانپزشکان، حقوقدانان و جامعه شناسان مورد تحقیق و بررسی قرار داده ادغان دارند که ارتکاب سرقت قبل از 13 سالگی حائز اهمیت زیاد می باشد و اگر روشهای اصلاحی و تربیتی و یا درمانی در مورد اطفال مذکور اجرا نشود آنان با تکرار جرم، جزو سارقین حرفه‌ای در خواهند آمد.
انواع اشیایی را که اطفال و جوانان می‌ربایند در سنین مختلف متفاوت و نسبت به متقضیات زمان و مکان، اوضاع اقتصادی و اجتماعی فرق می کند.
در زمان جنگ، اطفال و جوانان برای رفع گرسنگی و حفظ حیات، البسه و مواد خوراکی را می ربایند.
در زمان صلح، با توجه به پیشرفت تمدن، موقعیت هر منقطه، اشیا مورد نیاز یا تفننی، تجملی و اسباب بازی و غیره را مورد دستمزد قرار می دهند.
دختران غالبا با ربودن لوازم تزئینی، البسه و لوازم آرایش و پول، اشیایی را که قدرت خرید آن را ندارند تهیه می کنند.
پسران، پول، رادیو، ضبط صوت، دوربین عکاسی، نوار، ویدئو و تلویزیون و سایر لوازم الکترونیکی و برقی را می ربایند.
دزدی برحسب عادت
کودکانی که تاریخچه و داستان بلند بالایی در دزدی کردن دارند به کمکهای حرفه‌ای احتیاج دارند. دزدی مداوم نشانه‌ای جدی است که اغلب نشانگر رنجش خاطر شدید نسبت به احکام و قوانین مقتدرانه است. عده‌ای از این کودکان نسبت به حق مالکیت کاملا بی اعتنایی می‌کنند و از خود مخالفت نشان می‌دهند.
آنها در هر موقعیتی که پیش آید به ناخنک زدن و نه تنها ناخنک زدن بلکه به دله دزدی مبادرت می‌ورزند. ممکن است آنها در خانه، مدرسه، اردوگاه، سوپر مارکت یا از همسایگان دزدی کنند. برای آنها ممکن است مرحله روان درمانی طولانی شود. چنین خصوصیت عمیق و ریشه‌داری به سادگی ریشه کن نمی‌شود.

<<یادداشت قبلی                                                                                                     یادداشت بعدی>>

دسته بندی: سرقت، دزدی

مطالب مرتبط: دلایل وقوع جرم سرقت در جامعه 2  ، دلایل وقوع سرقت در جامعه 1

برای اطلاع از نظرسنجی های انجام شده قبلی و راهنمایی کلیک کنید

دریافت هدیه